İslam Peyğəmbərinin Tarixdəki Müqəddəs Qadınların Nüfuzunu Dirçəltməkdə Rolu; Həzrət Məryəm Şəxsiyyətinə Yeni Baxış

İslam Peyğəmbəri, Həzrət Məhəmməd (s.ə.s.), yalnız İslamı gətirmədi, həm də əvvəlki monoteist dinlərin həqiqətlərini yenidən dünyaya göstərdi. Bu yenilənmənin ən parlaq nümunələrindən biri tarixdəki müqəddəs və saleh qadınların, xüsusilə Həzrət Məryəmin (ə.s.) dəyərinin artırılması idi. Peyğəmbər (s.ə.s.) vəhyə əsaslanan müdrik hərəkətləri ilə bu qadınları səhv təsəvvürlərdən və təhriflərdən qoruyub, onları bəşəriyyət üçün nümunəvi fiqurlar kimi təqdim etdi.

Həzrət Məryəm bint İmran (ə.s.), Allah tərəfindən insanlığa örnək göstərilən iffətli və nümunəvi qadındır. Həzrət Məryəm (ə.s.), Həzrət İsa (ə.s.)nın anası, İslam, Xristianlıq və Yəhudilikdə ən vacib qadınlardan biridir. Həm şiə, həm də sünni rəvayətlərində Məryəm (ə.s.) adı Fatimeyi-Zəhra, Xədicə və Asiya ilə birlikdə Cənnətin dörd üstün qadını kimi göstərilir.

 

1. Təhrif olunmuş rəvayətlərin düzəldilməsi

İslamdan əvvəl bəzi yanlış rəvayətlər Həzrət Məryəmi (ə.s.) şübhə altında qoyurdu. Peyğəmbər (s.ə.s.) Quran vəhyinə əsaslanaraq bu rəvayətləri təmizlədi. Müqəddəs Quran açıq şəkildə Məryəmin (ə.s.) iffəti və paklığına şübhə etməyin yanlış olduğunu bildirir və Həzrət İsanın (ə.s.) möcüzəvi doğumunu belə nəql edir:

"Sonra onu qucağında öz tayfasına gətirdi. Onlar dedilər: «Ey Məryəm, sən doğrudan da misilsiz bir iş gördün! Ey Harunun bacısı, atan pis bir adam deyildi, anan da zinakar deyildi»" (Məryəm: 27-28).

Sonra Allahın möcüzəsi ilə beşikdə danışan İsa (ə.s.) onu müdafiə etdi:

"Ona işarə etdi. Onlar dedilər: «Beşikdə olan bir uşaqla necə danışaq?» Uşaq dedi: «Həqiqətən, mən Allahın bəndəsiyəm. O mənə Kitab verdi və məni peyğəmbər etdi»" (Məryəm: 29-30).

Bu, Məryəmin (ə.s.) şəxsiyyətinin ən böyük müdafiəsi və dirçəlişidir.

2. Həzrət Məryəmin (ə.s.) Ümumbəşəri Nümunə kimi tanıdılması

Peyğəmbər (s.ə.s.) Məryəmi (ə.s.) yalnız “Məsihin anası” kimi deyil, bütün bəşər üçün nümunəvi qadın olaraq təqdim etdi. Quran onu belə tanıdır:

"Rəbbinin kəlamlarına və Kitablarına iman gətirən" (Təhrim: 12), həmçinin “itaət edənlərdən” və “sadiqlərdən” biri kimi göstərir. Peyğəmbər (s.ə.s.) hədislərdə bildirir ki, Məryəm bint İmran heç bir kişinin toxunmadığı qadındır, yəni onun iffəti və paklığı bənzərsizdir. Həmçinin buyurur:

"Dünyanın ən yaxşı qadınları bunlardır: Məryəm bint İmran, Xədicə bint Xuveylid, Fatimə bint Məhəmməd və Fironun arvadı Asiya."

Bu ifadələr Məryəmi (ə.s.) tarixdəki digər üstün qadınlarla birlikdə göstərir və onun müstəqil mənəvi şəxsiyyətini vurğulayır.

3. Cinsiyyət yox, iman və əməllərin önəmi

Peyğəmbərin (s.ə.s.) Məryəmi (ə.s.) dirçəltməsi qadının “kamil insan” olduğunu göstərdi. Üstünlük kriteriyası cins deyil, təqva və saleh əməllərdir. Quran buyurur:

"Allah iman gətirənlər üçün Fironun zövcəsini misal çəkir... həmçinin İmran qızı Məryəmi ki, öz ismətini qorudu. Biz də ona Öz ruhumuzdan üfürdük. O, Rəbbinin kəlamlarına və Kitablarına iman gətirdi və itaət edənlərdən oldu" (Təhrim: 11-12).

Bu ayələrdə Məryəm (ə.s.) və Asiya bütün möminlər üçün nümunədir. Peyğəmbərin (s.ə.s.) təbliği qadınların statusunda əqli bir inqilab yaratdı.

4. Müqəddəs Məryəm: İncildən Qurana

Quran Məryəmin (ə.s.) şəxsiyyətini bənzərsiz şəkildə ucaldır. Bütün bir surənin onun adı ilə adlandırılması –Məryəm surəsi– onun həyatı və Həzrət İsanın (ə.s.) möcüzəvi doğumu haqqında danışır. Allah onu seçdiyini belə bildirir:

"O zaman mələklər dedilər: «Ey Məryəm! Allah səni seçdi, səni təmizlədi və səni aləmlərin qadınlarından üstün etdi»" (Ali-İmran: 42).

Bu göstərir ki, insanın dəyəri daxili təqva və paklıqla ölçülür, cins və ya sosial statusla deyil. İslam göstərdi ki, qadın ən böyük mənəvi və tarixi dəyişikliklərin mərkəzində ola bilər. Həzrət İsanın (ə.s.) dünyaya Məryəm vasitəsilə gəlməsi bərabərliyə dair güclü bir mesajdır.

Nəticə

Quran və Peyğəmbərin (s.ə.s.) sünnəsi Məryəmin (ə.s.) şəxsiyyətini yenidən oxuyaraq ona müstəqil, ilahi və nümunəvi kimlik verir. Bu, dini sərhədləri aşaraq bütün insanlıq üçün onu “nümunəvi qadın” edir. Bu baxış qadınların məqamını ucaldır və Peyğəmbərin (s.ə.s.) rəhmət və ədalət mesajının bir təzahürüdür.