Nikdel Evi, Məşhur Təbriz Tacirinin Evi

Nikdel Evi, Məşhur Təbriz Tacirinin Evi

Köhnə fotoqrafiya ləvazimatlarının və tikiş maşınlarının mövcudluğu Nikdel Evinə xüsusi bir görüntü vermişdir.

Təbriz qədim dövrlərdən bəri İpək Yolunun qonşuluğunda yerləşməsi səbəbindən diqqət mərkəzində olmuş tarixi bir şəhərdir. İpək Yolu bir neçə əsr ərzində Şərqi Asiyanı Afrika və Avropaya birləşdirən ən böyük nəqliyyat və ticarət yolu hesab olunurdu. Bu keçmişə baxmayaraq, təbii hadisələr, xüsusilə XIX əsrin sonunda şəhəri silkələyən zəlzələ, uzaq əsrlərin bir çox tarixi əsərini dağıtmışdır. Bu gün Təbrizin tarixi əsərləri arasında, şəhərin qədim məhəllələrindən biri olan Məqsudiyyə məhəlləsində görünənlər kimi, Qacarlar dövründən (XIX əsr Miladi) qalan bir çox bina mövcuddur. Bu məhəllədə bir neçə tarixi ev yanaşı yerləşir və turistlər üçün tarixi əsərlər kompleksini ziyarət etmək üçün bənzərsiz bir fürsət yaradır. Bu arada, Nikdel Evi bu tarixi ərazinin gözəl və görməli evlərindən biri hesab olunur ki, onun bənzərsiz memarlığı fotoqrafiya həvəskarlarını saysız-hesabsız mövzularla qarşılaşdırır!

Nikdel Evinin Tarixçəsi

Seyid İbrahim Nikdel XIX əsrdə Təbrizin məşhur tacirlərindən biri idi. O, bu evi tikdirmiş və ölümünə qədər orada yaşamışdır. Nikdel Evi 2012-ci ildə (1391-ci il Şəmsi) təmir edilmiş və turistlərin ziyarəti üçün hazırlanmışdır.

Bəziləri evin "andarun" (daxili) hissəsinin memarlığının Zəndlər dövrü (XVIII əsrin sonları Miladi) evlərinin memarlığına bənzədiyini iddia edirlər. Bu mütəxəssislərin fikrincə, andarun Zəndlər dövründə, "biruni" (xarici) hissə isə Qacarlar dövründə tikilmişdir.

Səttarxan Nikdel Evində

Bəzi tarixçilər inanırlar ki, Məşrutə inqilabı zamanı Təbriz xalqının mübarizə rəhbəri Səttarxan gənclik dövründə bu evdə atlara baxmaqla məsul olmuşdur. O, bir müddət sonra evin sahibi olan Salar Qulu Xanın qızı ilə evlənmiş və evin kürəkəni kimi böyük hörmət qazanmışdır.

Nikdel Evinin Memarlığı və Xüsusiyyətləri

Təbrizin tarixi evləri arasında Nikdel Evi ayna bəzəkləri ilə fərqlənir. Bu evin daxili hissəsində köhnə əşyaların xəzinəsi toplanmış və orada gözoxşayan rəsmlər görünür. Nikdel Yaponiyadan İrana məişət əşyaları idxal edirdi. Kamera və tikiş maşını, onun həyatı boyu ticarətlə məşğul olduğu ən mühüm mallar idi. Buna görə də bu əşyaların bəziləri evin hər yerində müşahidə oluna bilər. Müxtəlif köhnə kameraların və fotoşəkil aşkarlama ləvazimatlarının mövcudluğu fotoqrafiya sənətinin tarixinə maraq göstərənlər üçün bənzərsiz bir mühit yaratmışdır.

Evə iki qapıdan daxil olunur: birincisi, küçədən əsas həyətə açılan əsas qapı, digəri isə evin başqa həyətini Məqsudiyyə piyada yolu ilə birləşdirən qapıdır. Əksər köhnə İran evləri kimi, bu evdə də bir "biruni" (xarici) və bir "andarun" (daxili) hissə var. Andarun hissəsi evin sahibinin ailəsinin yaşayış yeri, biruni hissəsi isə qonaqların qarşılandığı və yerləşdiyi yer olmuşdur. Əsas qapıdan (küçədən) evə daxil olsanız, biruni hissəsinin həyətinə ayaq basacaqsınız ki, onun bağçaları gözəl şəkildə güllərlə bəzədilmiş və mərkəzində gözəl bir hovuz yerləşir. İbrahim Nikdəlin heykəli evin bu hissəsinin həyətində müşahidə oluna bilər.

Görünüşcə bu ev onun yaxınlığında yerləşən Bəhnam Evinə bənzəyir. Ev iki mərtəbəli tikilmişdir və xaricdən onun rəngli şüşəli pəncərələri və ardıcıl tağları özünü göstərir. Hər tağ hündür sütunlar üzərində dayanır və gözoxşayan gəc bəzəklərinə malikdir.

Həyətin küncündə zirzəmiyə aparan pilləkənlər var. Evin zirzəmisi tağları və kərpic divarları ilə hər bir turistin gözünü qamaşdırır. Zirzəminin ortasında hovuz yerləşir ki, bu da yayda havanın temperaturunu tənzimləyir və isti yay günlərində ev sakinlərinin yaşaması üçün əlverişli bir mühit yaradırdı.

Binanın içərisində "Şahnişin" adlandırılan böyük, düzbucaqlı bir zal var. Zalın şərqində iki otağa aparan iki dəhliz yerləşir. Bu otaqların tikintisində mərmər daş və rəsmlərin istifadəsi onları çox gözəl etmişdir.

Evin şərq dəhlizi onu binanın qərbində yerləşən andarun həyətinə birləşdirir. Nisbətən kiçik bir zal və həyətin ətrafındakı bir neçə otaq bu hissənin əsas elementləridir.

Bu evi gündüz, xüsusən də günəş işığı rəngli şüşələrdən evin içinə süzüləndə ziyarət etmək çox xoş olacaqdır. Evin hər yerində islami (əsli) naxışlı gəc bəzəklərindən istifadə olunub ki, onların təsvirolunmaz gözəlliyi var. Bu evin gözəl ayna bəzəkləri onu Təbrizin digər evlərindən fərqləndirmişdir.

Nikdel Evinin Milli Qeydiyyatı

Nikdel Evi 2003-cü ildə (1382-ci il Şəmsi) İranın Milli Abidələr Siyahısına daxil edilmişdir.