Zərdüştilərin ənənəvi geyimi gözəllik və sadəliyin vəhdətidir.

       Əvvəllər zərdüşti kişilərin əksəriyyəti uzun saqqal saxlayırdı. Bu gün olduğu kimi, keçmişdə də tamamilə ağ rəngli geyimlərə üstünlük vermək adət idi. Bəlkə də bu səbəbdən bəzi kitablarda zərdüştilər “ağ paltarlılar” adlandırılır. Hazırda bu ənənəvi geyimlər əsasən dini mərasimlərdə, bəzi ailə və xüsusi tədbirlərdə geyilir. Bu geyimlər keçmişdə olduğu kimi, adətən pambıq parçadan – kərbas adlı materialdan tikilir. Zərdüşti kişilərin geyimi aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:

1. Baş örtüyü (Sərbənd) – Bu baş örtüyünə “çadırşəb” də deyilir. Çadırşəb pambıq sapla toxunur və xına rəngi, ağ, qırmızı, al qırmızı və qara rənglərdə olur. Bu geyim parçası kvadrat şəklində olur və kənarları qara rəngli ipək sapla haşiyələnir. Keçmişdə bəy üçün pambıqdan tikilmiş, kənarları naxışlı çadırşəb hazırlanırdı. Sərbəndin altından adətən tərlik (əraqçın) qoyulur. Bu əraqçın yaşıl “darayi” parçasından, üzərində çiçək və bitki naxışları ilə bəzədilə bilər. Dini dualar zamanı başa qoyulan ağ əraqçınlardan da istifadə olunur.
2. Alt köynək (Sədrə) – Kətandan tikilən bu köynəyin qolları və ətəyi qısadır. Yaxası yarımdairə formasında olur və ön hissəsində yarıq olur.
3. Üst köynək – Bu köynək tamamilə ağ rəngdə olur. Dairəvi yaxanın ortasında və ya boyun tərəfində geyimi asanlaşdırmaq üçün bir yarıq qoyulur və geyindikdən sonra düymə ilə bağlanır. Köynək dizə qədər uzanır və üzərində ciblər olur. Bəzən üstündən bel qurşağı da bağlanır.
4. Şalvar – Zərdüşti kişilər xüsusi şalvar geyinmirlər. Onların şalvarlarının fərqli cəhəti yalnız ağ rəngdə olmasıdır.

Zərdüştilərin ənənəvi geyimi: Zərdüşti qadınların geyimi

Zərdüşti qadınların geyimləri o qədər rəngarəngdir ki, keçmişdə səyyahların və səfərnamə yazarlarının diqqətini cəlb edirdi. Qədim səfərnamələrdə zərdüşti qadınların rəngarəng geyimlər geyməsi, mavi və ya dördkünc naxışlı köynəklər, xallı şalvarlar və rəngli baş örtükləri ilə bağlı qeyd və təsvirlərə rast gəlmək mümkündür. Zərdüşti qadın geyimləri bir çox etnik geyimlərlə oxşarlıq göstərir: onların baş örtüyü forma və bağlanma üsuluna görə Bəxtiyari qadınlarının, köynəkləri Lur qadınlarının, şalvarları isə Azəri qadınlarının geyimlərinə bənzəyir. Onların papaqları isə Bəndər qadınlarının papaqlarına yaxındır. Zərdüşti qadınların geyimləri ümumilikdə aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:

1. Papaq (Ləçək) – Bu, üçbucaq formalı parçadır. Ləçək zəri, məxmər və ya ipək parçadan hazırlanır və başı tam örtəcək şəkildə bağlanır.
2. Yaxa örpəyi (Rusəri) – Bu, böyük ölçülü və çoxrəngli naxışlarla bəzədilmiş bir parçadır. Qadınların həm önünü, həm də arxa hissəsini örtür. Bəzən elə bağlanır ki, əl biləyinə qədər örtür. Zərdüşti qadınlar arasında ayaq biləyinə qədər uzanan, bədənin bütün qabarıqlarını örtən iri rusərilərin istifadəsi də geniş yayılmışdır. Bu cür örpəklər sürüşməməsi və başda qalması üçün xüsusi materialdan tikilir.
3. Alt köynək (Sədrə)
4. Üst köynək – Geniş formalı, haşiyəli qollara malik, dairəvi yaxalı və arxa tərəfində kiçik yarığı olan köynəkdir. Ətəyində geniş ətək hissəsi olur və bu hissə də qol haşiyəsi kimi bəzədilə bilər. Bəzən ayaq baldırına qədər uzanır. Hazırda bu geyim elementi daha az istifadə olunur.
5. Şalvar – Kəsiminə görə zərdüşti qadınların şalvarları Azəri qadınlarının şalvarlarına bənzəyir, fərq ondadır ki, bu şalvarların balaqlarında müxtəlif rəngli və nazik parça zolaqları olur.