Hörmüzgan musiqisi

Hörmüzqan əyaləti müxtəlif mədəniyyətləri qəbul etmişdir. Əsrlər boyu İranın cənub dənizlərinin sahil mədəniyyəti dənizlərin cənub sahillərinin mədəniyyətləri ilə yaxınlığı və əlaqəsi, Afrika və ərəb ölkələrindən gələn mühacirlərə münasibətinə görə adı çəkilən mədəniyyətlərin qarışığı olmuşdur. Hörmüzqanda musiqi və mədəni təzahürlər müxtəlif və rəngarəngdir və insanların həyatının müxtəlif sahələrini əhatə edir. Hörmüzqanın şərq, qərb, mərkəzi və şimal bölgələrinin hər birinin öz mədəniyyəti və musiqisi var, eyni zamanda bir-biri ilə əhəmiyyətli fərqlər var. Toy mərasimləri, yas və sufi mərasimləri Hörmüzqan mədəniyyətinin və musiqisinin mühüm hissələrini təşkil etmişdir.

Toy və şadlıq musiqisi. Toy nəğmələri bu vilayətin şərqindən qərbinə xeyli müxtəliflikdə bu bölgə musiqisinin böyük və mühüm hissəsini təşkil edir. Hörmüzqanın müxtəlif bölgələrində istifadə olunan alətlər fərqlidir. Ud, Durnegə, Murvas, Dəhl, Curə, Dairə, Zurna, Tombak, Ney ənban, nağara, ney cofti, Ney, Çak  bu alətlərdəndir. Toy mahnıları və nəğmələri tez-tez müğənnilər və tamaşaçılar tərəfindən ifa olunur.

Hava əhli musiqisi mərasimi. Bu küləklərdən birinə tutulan şəxsə aiddir. Hava əhlinə görə, bu küləklər insanın bədənini və ruhunu fəth edən sirli və sehrli qüvvələrdir. Hörmüzqanda ən məşhur küləklərə hər birinin müxtəlif növləri olan Zar, Nərban, Şeyxlər, Liva və s. aiddir. Bu küləkləri idarə etmək ancaq xüsusi məclislər və mərasimlər keçirməklə mümkündür. Musiqi, mahnılar və alətlər bu mərasimdə əsas və həlledici rol oynayır. Səsli dəri alətləri  müxtəlif növlərdə bu mərasimdə istifadə edilən ən mühüm alətlərdir. Hava əhlinin musiqisi, məclislərin özləri və inancları kimi, Afrika mənşəlidir və əsrlər əvvəl qullar və mühacirlər tərəfindən Afrikadan İranın cənub sahillərinə daşınmışdır. Bu daşınma, təbii ki, əhəmiyyətli dəyişikliklərlə müşayiət olundu.

İş musiqisi. İş nəğmələri Hörmüzqan musiqisinin bir hissəsidir ki, coğrafi mövqeyinə və insanların həyat tərzinə görə mühüm bir hissəsi dənizçiliklə bağlı olmuşdur. Avarçəkmə mahnıları, balıq tutmaq, yelkənlər, lövbər atmaq, gəmiyə minmək, yük yükləmək və s. bu mahnıların müxtəlif növləridir. Bu mahnılar çox vaxt müğənnilər və dənizçilər arasında mahnı mübadiləsi kimi ifa olunurdu.

Laylalar, sufi nəğmələri və matəm mahnılarının hər biri Hörmüzqan musiqisinin bir hissəsini təşkil etmişdir.