Pasarqad şəhəri, qədim kommunikasiya yolunda yerləşən qədim şəhərdir

Pasarqad şəhəri, qədim kommunikasiya yolunda yerləşən qədim şəhərdir

Pasarqad şəhəri qədim Pasarqad yeri ilə məşhurdur, lakin hələ araşdırılmamış bir çox tarixi təpələr var.

Pasarqad şəhəri Fars əyalətinin şəhərlərindən biri kimi qədim tarixə və heyrətamiz tarixi abidələrə malikdir. Bu ərazinin adından da aydın olduğu kimi, Pasargad tarixi məkanı onun hüdudlarında yerləşir, lakin bu şəhərdə hələ də tədqiq olunmamış çoxlu naməlum qədim abidələr var.

Pasarqad şəhərinin əhalisi və coğrafiyası

Bu şəhər Zaqrosdan budaqlanan iki dağ silsiləsi arasında yerləşir və Fars əyalətində soyuq bölgə hesab olunur. Bu şəhərin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən təxminən 1700 metr yüksəklikdədir. Bu əraziyə ildə orta hesabla 400 mm yağıntı düşür. Rayonda yağıntılar əsasən yüksək dağlıq ərazilərə qar, düzənliklərə isə yağış şəklində düşür. Rayonun təbiətinə baxmayaraq Pelvar (Bəlaqi) çayı Mərvdəştdə Ker çayı ilə birləşərək Baxteqan gölünə tökülən yeganə daimi çaydır.

Bu şəhərin coğrafi mövqeyi əkinçilik üçün şərait yaradıb və əhalisinin əksəriyyəti əkinçiliklə məşğuldur. Bu ərazidə yetişdirilən üzümlər yüksək keyfiyyətlidir. Bu şəhərin 35 minə yaxın əhalisi var və “Sədətşəhr” onun mərkəzi hesab olunur. Bu şəhərin əhalisinin əksəriyyəti Basari tayfasıdır. Bəsirilər fars əsilli nəcib insanlardandır və öz aralarında xüsusi adət-ənənələrə malikdirlər.

Pasarqad şəhərinin tarixi fonu

Pasarqad şəhəri 2005-ci ildə qurulan İranın ölkə bölmələrində yaranan bir şəhərdir. Lakin bu bölgənin tarixi e.ə. Persepolisin gil lövhələrində bu ərazi “Kaminuş” kimi qeyd olunur. Sonralar təqribən min il əvvəl yazılmış “İbn Bəlxinin” səyahətnaməsi əsasında bu şəhər “Kameh” adlandırılmışdır. Sonra şəhərin adı dəyişdirilərək “Pusu” qoyuldu. Şəhər mərkəzinin rəsmi adı “Səadatabad” olmasına baxmayaraq, bu ad hələ də istifadə olunur. Tang Balaghidə aparılan qazıntılar və kral sarayının kəşfi göstərir ki, bugünkü Səadət Şəhri tarix boyu tədricən Tanq Bəlağidən indiki yerinə köçüb.

Şəhər səviyyəsində Əhəmənilər dövrünə (e.ə. 550-330-cu illər) aid çoxlu əsərlər var ki, onların da lideri Pasarqad kolleksiyasıdır. Səadətşəhr Pasargad və Parse arasında qədim rabitə yolunun üzərində yerləşdiyindən onu Pars qapılarını fəth etmək üçün açar adlandırırdılar. Hələ qazılmamış bir neçə qədim təpənin olması bu ərazini kəşfiyyat üçün ən vacib ərazilərdən birinə çevirmişdir. Bəzi ərazilərdə asanlıqla əldə oluna bilən saxsı qəlpələri və oyma daşlar bu ərazinin uzun müddət iqtisadi rifahının çox olduğunu göstərir.

Qəvvamabad Karvansarası bölgənin əhəmiyyətinin bir sübutudur

Qəvvamabad karvansarası son əsrlərə qədər yoldan keçən karvanların yerləşdiyi yer kimi istifadə edilmiş və ətraf şəhərlərin kommunikasiya yolunda bölgənin əhəmiyyətinin əlamətlərindən biri hesab olunur. Səadətşəhrdən 20 kilometr cənubda yerləşən bu karvansara Səfəvilər dövründə (miladi 1501-1736-cı illər) Şah Abbasi Sivənd karvansarası kimi tanınırdı. Sivand Mahmud Əfqanın İrana hücumundan və Səfəvilər sülaləsinin süqutundan sonra (miladi 1736) dağıdılmış şəhər idi. Tarixin bir dövründə (19-cu əsr) bu karvansaray əkinçilərin yerləşdirilməsi üçün istifadə edilmişdir.

Karvansaray 4038 kvadratmetr sahəyə malikdir və dörd eyvan şəklində tikilib. Karvansaranın əsas materialı daş, kərpic və məhluldur. Karvansaranın dörd metr hündürlüyündə çərçivəli böyük darvazası binaya xüsusi şöhrət verib. Bu girişin hər iki tərəfində hündürlüyü 120 sm olan iki daş platforma var. Bu binada iki həyət və üç saray tikilib.

Qəvvamabad Karvansarası 2001-ci ildə İranın mədəni irs siyahısında milli əsər kimi qeydə alınıb.