Sufiçayın Marağaya Bəxş Etdiyi Cəlbedici Təbii Mənzərələr və Görməli Tarixi Abidələr

Sufiçayın Marağaya Bəxş Etdiyi Cəlbedici Təbii Mənzərələr və Görməli Tarixi Abidələr

Çaylar bir çox şəhərin həyat damarıdır və Sufiçay Marağanın və Bonabın həyatının asılı olduğu bir çaydır.

Çaylar dünyanın bir çox şəhərinin həyat damarıdır. İnsanlıq tarixində bir çox sivilizasiya çayların kənarında formalaşmış və bu çayların sahillərində çoxlu tarixi abidələr axtarmaq olar. Beləliklə, bu cür çayları müxtəlif dövrlərdə bəşəriyyət nəsillərini sulayan və onlara həyat gücü və imkanı verən sivilizasiyaların şahidləri hesab edə bilərik.

Quru bir ölkə hesab edilən İranda fəsli və daimi çaylar ikiqat əhəmiyyətə malikdir. Bəlkə də tarixi İsfahan şəhəri Zayəndə çayının ətrafında formalaşan və bu günə qədər həyatı bu çayın axını ilə davam edən İranın ən məşhur şəhəridir. İsfahanla yanaşı, İranın bəzi digər şəhərlərinin də içindən axan və onlara gözəllik və həyat bəxş edən çayları vardır. Bu baxımdan, Marağa və Sufiçayın münasibəti İsfahan və Zayəndə çayının münasibətinə bənzəyir – tarixi bir-birinə bağlı olan bir şəhər və çay.

Sufiçayın Adlandırılması və Mənbəyi

"Gəpçayı" da adlanan Sufiçay çayı 70 kilometr uzunluğunda daimi bir çaydır. Keçmişdə bu çayı "Soyuqçay" (yəni "Soyuq çay") adlandırırdılar, çünki çayın suyunun ətrafdakı yamacların qarının əriməsindən təmin edildiyinə görə çox soyuq olduğuna inanırdılar. Bu çay Səhənd dağının qərbindən mənbəyini götürür və qərbdən Marağaya daxil olur. Sufiçay Marağadan əlavə, Bonabdan da keçir və nəhayət Urmiya gölünə tökülür. Gölə çatmazdan əvvəl, Sufiçay "Qoşaçay" adlı başqa bir çay ilə birləşir və nəhayət Siminəçay və Zərrinəçayla qovuşur.

Sufiçayın Görməli Yerləri

Sufiçayın marşrutu boyunca 12 min hektardan çox bağ və əkin sahəsi onun suyu ilə suvarılır. Bu çay üzərində tikilmiş Ələviyan bəndi Marağa, Miyandab, Bonab, Əcəbşir və Malikan şəhəristanlarının içməli su ilə təminatında mühüm rol oynayır. Bu bənd gil nüvəli torpaq bəndi hesab olunur. Bu bəndin tikintisinə 1990-cı ildə (1369-cu il Şəmsi) başlanılmış və 1995-ci ildə (1374-cü il Şəmsi) başa çatdırılmışdır. Struktur xüsusiyyətlərinə görə, bəndin tacının uzunluğu 935 metr, eni 10 metr və tutumu 60 milyon kubmetrdir. Ələviyan bəndinin arxasındakı göl turistlər üçün bakirə və çox görməli bir məkan yaratmışdır və xüsusilə havalar istiləşən yaz və yay aylarında böyük maraqla qarşılanır.

Sufiçayın yolu boyunca gözəl kəndlər də mövcuddur; bunlardan səkkizi qədim quruluşa malik olan və çayın kənarında yerləşən pilləli kəndlərdir. Həmçinin çay Yarşəhri və Dərə Əspiran kəndlərində daimi və fəsli şəlalələr yaratmışdır. Çayın yemişan bağlarının arasından axması çox gözəl mənzərələr yaratmışdır.

Sufiçayın Ətrafındakı Tarixi Abidələr

Təbii mənzərələrdən əlavə, Marağa şəhərində və Sufiçayın kənarında bir neçə tarixi abidə də mövcuddur. Çayın tam yaxınlığında yerləşən bu abidələrin ən mühümlərindən biri Qəffariyyə Günbəzidir. Bu bina Elxanilər dövründə (XIV əsr Miladi) tikilmişdir və mütəxəssislərin fikrincə, bir türbə hesab olunur. O dövrdə Marağa Elxanilər hökumətinin paytaxtı idi və böyük əhəmiyyətə malik idi, elə ki, siyasi əhəmiyyətindən əlavə, Marağa Rəsədxanasında alimlərin toplaşma yeri olmuşdu. Qəffariyyə Günbəzi eyni adlı istirahət parkında yerləşir. Bu istirahət yeri rifah və əyləncə imkanlarına malik olaraq, turistlərin iştirakı və ailə gəzintiləri üçün uyğun bir məkandır. Sufiçay Bonab şəhərində də görməli mənzərələr və tarixi abidələr yaratmaq üçün bir yer olmuşdur. Bu abidələrin ən mühümlərindən biri Beş Çeşmə Körpüsüdür. Bu əsər Səfəvilər dövründə (XVI əsr Miladi) tikilmişdir və bu gün Bonabın cənub-şərqindən bir kilometr məsafədə yerləşir. "Ərbab Əli Əkbər Yəzdani" adlı bir şəxs körpünün tikintisinin təsisçisi olmuşdur. Bu körpünün beş açırımı olduğu üçün bu adla məşhurlaşmışdır. Bu açırımlardan ortadakı açırım digərlərindən daha böyükdür, lakin körpünün bütün quruluşu simmetrik bir quruluşa əməl edir. Beş Çeşmə Körpüsü dördkünc kərpiclərdən tikilmişdir və daş əsaslara malikdir. Bu körpü 2001-ci ildə (1379-cu il Şəmsi) İranın Milli Abidələr Siyahısına daxil edilmişdir.