Təbriz Salamurasalma Fabriki, İran Dəri Sənayesində Bir Dönüş Nöqtəsi

Təbriz Salamurasalma Fabriki, İran Dəri Sənayesində Bir Dönüş Nöqtəsi

Təbriz Salamurasalma fabrikinin qurulması Təbriz sənayeeçilərinin bu sahəyə xüsusi diqqət yetirməsinə və bir çox fabriklər və emalatxanalar qurmasına səbəb oldu.

Təbriz, İranın ilk və ən mühüm sənaye şəhərlərindən biri olmaqla yanaşı, bəzi sənaye sahələrində, o cümlədən dəriçilik və dəri məmulatları istehsalı sahəsində də parlaq bir tarixə malikdir, elə ki, hələ də bu sahədə əhəmiyyətli istehsalçılardan biri sayılır. Təbrizdə keyfiyyətli xam malların mövcudluğu XX əsrin əvvəllərində dəri və dəri məmulatları istehsalı sahəsində çoxsaylı fabriklərin yaranmasına səbəb oldu. "Vəhhabzadə Salamurasalma Fabriki" ki, həmçinin "Təbriz Salamurasalma Fabriki" kimi də tanınır, Təbrizdə dəriçilik sahəsində tikilmiş ilk müasir fabrikdir və bu şəhərin sənaye və tarixində yeni bir dövr yaratmışdır. Bu fabrikin İran sənayesinə təsirləri onu sənaye turizmində çox diqqətəlayiq ola biləcək cəlbedici elementlərdən birinə çevirir.

Təbriz Salamurasalma Fabrikinin Tarixçəsi və Xüsusiyyətləri

Təbriz Salamurasalma fabriki 1936-cı ildə (1315-ci il Şəmsi) istismara verilmişdir. "Mirzə Əhəd Vəhhabzadə" adlı bir şəxs bu fabrikin sahibi idi və onu "Qalif Rulli" adlı bir yunan mütəxəssisinin nəzarəti və ekspertizası ilə tikmişdir.

Təbriz Salamurasalma fabrikinin tikintisindən sonra Təbrizdə sürətlə çoxlu fabriklər tikildi. Bol, keyfiyyətli və ucuz xammal, işə salınması böyük sərmayə tələb etməyən avadanlıqlarla yanaşı, Təbriz sənayeeçilərinə böyük qazanc gətirirdi və onları istehsalat emalatxanalarını genişləndirməyə təşviq edirdi. Dəri sənayesinin inkişaf prosesi 1950-ci illərdən 1970-ci illərə qədər (1330-cu illərdən 1350-ci illərə qədər Şəmsi) davam etdi. 1973-cü ildə (1352-ci il Şəmsi) İran Sənayeləri Genişləndirmə və Yeniləmə Təşkilatına, Təbriz sənayelərindən nümunə götürərək, dəri sənayesini bütün İranda genişləndirmək tapşırığı verildi.

Salamurasalma Fabrikinin Təbriz Sənayesinə Təsiri

Təbriz Salamurasalma fabrikinin qurulması, daha çox nəsli təcrübəyə əsaslanan ənənəvi üsulları dəyişdirdi və dəriçiliyin inkişaf etmiş və sənaye forması almasına səbəb oldu. Yeni fabriklərdə ağır heyvanların dərisindən istifadə edilməsi, bu fabrikin qurulmasından sonra yaranan dəyişikliklərdən biri idi. Bu fabrik böyük bir sənaye kompleksi idi və sahəsi 230 min kvadrat metrə çatırdı, lakin bu gün yalnız onun əsas özəyi qalmışdır.

Təbriz Salamurasalma Fabrikinin Memarlığı

Bu kompleksin ilkin binaları kərpic fasadlı və saman-palçıq və kərpicdən istifadə edilərək tikilmişdi. Keçmişdə fabrik "Sədr Bağı" adı ilə tanınan böyük bir bağın ortasında yerləşirdi, bu gün şəhər mühitinin genişlənməsi səbəbindən bu bağ yox olmuşdur. Boyayıcıxana (صافکاری), Rəngləmə Ütüsü (اتو رنگ) və Neopan istehsalı bu fabrikin törəmə vahidlərindən idi. Bu kompleksin ən hündür binası, üç mərtəbədə, onun şərq hissəsində tikilmişdir. Bu bina su qülləsi kimi istifadə olunurdu. Bu tikili dördbucaqlı formadadır və kərpic binadır.

Su qülləsinin qərbində "Elektrik Binası" kimi bir bina tikilmişdir. Keçmişdə indiki kimi elektrik istehsalı avadanlıqları olmadığı zaman, böyük fabriklər elektrik istehsalı qurğuları yaradaraq, öz ehtiyaclarını təmin etməklə yanaşı, şəhərin bəzi hissələrinə də elektrik verirdilər. Sübutlar göstərir ki, inkişaf ehtiyacları yarandıqdan sonra binanın bəzi hissələri zaman keçdikcə fabrikin ümumi quruluşuna əlavə edilmişdir. Məsələn, fabrikin tikintisindən bir neçə il sonra fəhlələr üçün yaşayış və xidmət binaları tikilmişdir. İdarəetmə hissələri də bu illərdə müstəqil bir kimlik qazanmışdır. Kompleksin qərb və şimalında yerləşən idarəetmə hissəsi bir mərkəzi həyətdən və kiçik bir girişdən ibarətdir. Fabrikin cənub-qərb hissəsində də sütunlu bir emalatxana mövcuddur ki, orada istifadə olunan kərpiclər digər binalarda istifadə olunan kərpiclərdən daha böyükdür. Bu binanın böyük ehtimalla 1960-cı illərin sonlarında (1340-cı hicri-şəmsi ili) tikildiyi güman edilir. Qədimliyinə görə, emalataxana, anbar, elektrik binası və su qülləsi binanın ilk hissələri sayılır.

Təbriz Salamurasalma Fabrikinin Milli Qeydiyyatı

Bu fabrik 2002-ci ildə (1381-ci il Şəmsi) İranın milli abidələri siyahısına daxil edilmişdir. Salamurasalma fabriki Təbrizin Azadlıq küçəsinin şərqində, Doktor Fatimi (keçmişdə Firuz) küçəsi ilə kəsişməsində yerləşir.