Babatahirin qoşmaları zaman keçdikcə köhnəlmir

Babataher Arianın Həyat və Yaradıcılığı

Babataher Arian və ya Babataher Həmdani daha çox sadə və mehriban qoşmaları ilə tanınır və qəlblərdə yer alır. “Gecə qaranlıq, daşlı, saç sərxoşdur/ Qədəh saçın əlindən düşdü, qırılmadı/ Qapıçı yaxşı saxladı/ Yoxsa, açılmamış yüz qədəh sınardı” və ya “Əldə və ürəyində göründü. hər ikisi qışqırır/ Nə görsə yadına düşər/ Mənə xəncər et." Öküz dişləməsi/ Arvadımı gördüm ki, ürəyi azad olsun.

Baba Tahirin qoşmalarında çətin ədəbi texnikalardan uzaq, sadə və axıcı nəsr var. Bu, onun poeziyasının geniş kütlə arasında çiçəklənməsinə səbəb olub ki, onun bir sıra misraları təşbeh kimi xalq arasında populyarlaşıb. Tanrı, təbiət və insan; Onlar Baba Tahirin poetik mövzularını təşkil edirlər. "Nə bəxtiyardır o kəslərə ki, yardımı Allahdır / Həmd və həmd olsun Allaha / Nə bəxtiyardır namazda olanlar / Əbədi cənnət onların bazarıdır" və ya "İlahi, nidama cavab ver / Sənsizsən, sən saçsız / Hamı deyir Tahir Kes Yox ay canım Allahım, sənə nə lazımdır?

Dünyayla əlaqələrini kəsməsi

"Ayağınızın üstünə düşmüş iş yeri/ Dünya bu genişliklə darıxır səni/ Sabah məktubu oxuyanlar oxuyacaq/ Məktubu oxumaqdan utanmayacaqsan" iranlılar bu ibrətamiz yazıları oxumaqdan heç vaxt əl çəkməyəcəklərinə inanırlar. Baba Tahirin bəzən lori ləhcəsində yazdığı qoşmalar qane olmur. Bu qoşmalarda Baba Tahir öz xeyirxahlığını, xeyirxahlığını, xeyirxahlığını, xalqa zülmü tərk etməyi çox rəvan, sadə və barışmaz bir ləhcə ilə ifadə edir. O, qəsidə və qəzəl şəklində də şeirlər yazıb. Tarixi mənbələrdə qeyd edildiyi kimi, Babatahir Səlcuq şahı Tuğrel dövrünün çağdaş şairidir. Deyilənə görə, keçmişdə “Baba” rütbəsi mömin qocalara, “Arian” isə onun açıq-saçıqlığına, dünya əlaqələrini kəsdiyinə görə verilib.

Deyilənlərə görə, Baba Taher öz fikir və düşüncələrini heç bir mürəkkəbləşdirmədən, elmi terminlərə müraciət etmədən şeir formasında ifadə edir, şeirlərində dərviş, Qələndəri, Bəsər Səmanidən bəhs edir, təvazökarlığa önəm verir. Bu məşhur şairin bir qoşma ilə yanaşı, elmdə, mərifətdə, ibadətdə mistik fikirləri ifadə etdiyi “Kəlmət qəsər” məcmuəsi ərəb dilində də xatırlanır. Həmçinin, Baba Tahirin iki parça, Lori ləhcəsində bəzi sonetləri və “Sərəncəm” adlı kitabı var ki, bu kitabda mistik və sufi inancları və əl-Futuhat ər-Rəbani fi Əşarat əl-Həmdani iki hissədən ibarətdir.

Babatahirin tərcümeyi-halı

Baba Taherin həyatı ilə bağlı dəqiq məlumat yoxdur və onun həyatını anonim şəkildə Həmədanın Irane Malair kəndində keçirdiyi deyilir. Lakin Baba Tahir məşhur qoşmalarından birində doğum ilini Əbcəd hərfləri ilə qeyd etmişdir ki, bu tarixi hesabladıqdan sonra hicri 326 (miladi 937) ili olmuşdur. Ən qədim mənbələrə görə, Tuğrel bəy Səlcuq hicri 441-ci ildə (miladi 1049) Həmədana gəldiyi zaman Baba Taher sağ idi.

Baba Taher 85 yaşında Həmədanda vəfat edib. Onun məzarı Həmədan şəhərinin girişində, Benbazar adlanan meydanda, İmamzadə Haris bin Əli türbəsinin qarşısında yerləşir. Bu bina bir neçə dəfə təmir olunub.