Mərvdəştin az tanınan tarixi yerlərinə baxış

Mərvdəştin az tanınan tarixi yerlərinə baxış

Mərvdəşt öz Təxte Cəmşidi ilə dünyaca məşhurdur. Bununla belə, Mərvdəştin az tanınan tarixi yerləri ilə də tanış olmaq lazımdır!

Maroodasht Fars əyalətinin şimalında və Şirazdan 40 km məsafədə yerləşir. Bu qədim şəhər daha çox eramızdan əvvəl dövrlərə aid qalıqları ilə tanınır. Lakin bu şəhərdə daha çox tanınmış əsərlərdən təsirlənmiş və turistlər arasında az diqqət çəkən bir çox attraksionlar və tarixi əsərlər var. Burada Mərvdəştin az tanınan bəzi tarixi əsərlərini təqdim edəcəyik.

Mərvdəştin məşhur attraksionları

Bəlkə də “Persepolis”i Mərvdəştin ən məşhur tarixi əsəri hesab etmək olar. Bu qədim saray Əhəmənilər dövrünə (e.ə. 550-330-cu illər) aid heyrətamiz memarlıq kolleksiyasıdır, burada bir neçə müxtəlif saray və ərazilər var. Nəqş Rüstəm, təxminən eramızdan əvvəl 1200-cü ildən eramızın 625-ci ilə qədər maraq kəsb edən və İran tarixinin 18 əsrlik əsərlərini qoruyub saxlayan Mərvdəştin digər qədim kompleksidir.

Pasarqad Morvdəştdəki digər tarixi kompleksdir, burada Böyük Kirin məqbərəsi (e.ə. 559-529-cu illərdə hökmranlıq etmişdir) ən məşhur əsərdir, lakin bu kompleksdə bir neçə başqa saray və tikili də var.

Nəqş Rəcəb də Mərvdəştin ən məşhur tarixi əsərlərindən hesab edilməlidir. Bu tarixi məkanda Sasani dövrünə aid petroqliflərin (224-651-ci illər) bəzi maraqlı nümunələri var. Bu kolleksiyadan, tarixçilərin fikrincə, dövrünün ən böyük şəhəri olan və indi Persepolisdən yeddi kilometr şimalda onun xarabalıqları görünən İştrak şəhərini də qeyd etməliyik.

Mərvdəştin az tanınan görməli yerləri

Tel Bakun

Bu tarixi məkan eramızdan əvvəl 4000-3500-cü illər arasında insan məskəni olub. Ari dinlərinə aid olan gözəl motivli və sınmış xaçlı saxsı qablar bu bölgənin ən mühüm kəşflərindən biridir.

Tel Şaqa

Mərvdəştin bir neçə arxeoloji qazıntının aparıldığı digər qədim yeri "Tel Şaqa" adlanır. Bu ərazi Xeyrabad kəndinin qərbində yerləşir və 1976-cı ildə İranın milli abidələri siyahısında qeydə alınıb.

Telnoxud qabığı

Mərvdəştin az tanınan görməli yerlərindən biri Telnoxudur. Bu ərazi tarixdən əvvəlki dövrə aiddir və oradan qiymətli əsərlər aşkar edilmişdir.

Qara Qala

“Qala sarayı” da adlandırılan bu bina Əhəmənilər dövründən qalmışdır. Çox güman ki, bu saraydan kurort kimi istifadə olunub. Bu sarayın ortasında bir hovuz var, suyunu dağın qoynundan qaynayan bulaqlar verir.

Sınıq qala

Yerli əhalinin “Sınıq qala” adlandırdığı üç ayrı zirvədə üç ayrı tikilidən ibarət olan və “Sınıq qala” adlanan qala qalıqları var. İstixar bölgəsinin şərqində və Rəmcərd adlanan ərazidə yerləşən bu qalanın tarixi İslamın İrana gəlişi (miladi 651) dövrünə gedib çıxır.

Sivand körpüsü

Bu körpü Sivand kəndi, Xəfrək Əliyə mahalı, Sidan sektorunda Pəlvar çayı üzərində yerləşən Sasanilər dövründən qalan əsərlərdən biridir. Bu körpünün çoxsaylı açılışları ona unikal effekt verib. Körpünün cənub hissəsinin özülləri, axının əks istiqamətində suyun təzyiqini qırmaq üçün üçbucaqlı, digər istiqamətdə isə dairəvi formada hazırlanır ki, bu da özünəməxsus şəkildə çox maraqlıdır.

Banikənin pəhləvi yazısı

Sasanilər dövründə hadisələri qeyd etmək üçün çoxlu daş kitabələr yaradılmışdır. Bu daş kitabələrdən biri də Astaxar dağının şimal-şərqində, Bəniikə kəndində yerləşir. Pəhləvi dilində yazılmış bu əsər 2008-ci ildə İranın mədəni irs siyahısında milli əsər kimi qeydə alınıb.

Hovuz körpüsü

Bu körpü də Sasanilər dövründən qalıb və Astaxar şəhərinin cənub-qərbində, Hacıabad kəndində yerləşir. Bu körpünün qalıqları göstərir ki, əvvəllər çayda nəqliyyata böyük bir tikili cavabdeh idi.

Əmir körpüsü

Əmir Band körpüsü Dilmian hakimiyyəti və Azd əl-Dula krallığından (949-983-cü illər) qalan tikililərdən biridir. Bu körpü Ker çayı üzərində tikilib və onun bünövrəsi əhəngdaşı, kərpic və məhluldan hörülmüşdür. Körpünün daşları dəmir bərkidicilərdən istifadə edilərək birləşdirilir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu körpü Sasanilər dövründən qalan bünövrə üzərində tikilib.

Xan Körpüsü

Təxminən 500 il əvvəl Ker çayı üzərində tikilmiş Xan körpüsü də Mərvdəştin daha az tanınan tarixi məkanıdır. Bu körpü “İmamqulu Xan” adlı şəxs tərəfindən tikilmişdir. Xan körpüsünün uzunluğu 101 metr, eni isə beş metr olsa da, körpünün ortasında çıxıntısı səbəbindən körpünün eni 5,7 metrə çatır. Körpünün hündürlüyü 13 metrdir. Körpüdə suyun keçməsi üçün beş boşluq var. Körpünün bünövrəsi “nank” adlı köhnə məhlulla, açılışları isə kərpiclə hörülmüşdür.

Əyyub Nəbi İmamzadəsi

Rəmcərd Mərvdəştin “Çəmni” kəndi yaxınlığında yerli əhalinin dediyinə görə Əyyub peyğəmbərə və onun həyat yoldaşı Bibi Rəhiməyə məxsus türbə var. Bu türbənin mövcudluğuna görə bu türbənin yerləşdiyi dağa Əyyub Nəbi dağı deyilir. Türbə binası dəniz səviyyəsindən 1650 metr yüksəklikdə yerləşir. Bu məqbərənin ətrafında müasir dövrə aid türbələr olsa da, bu ərazidə Səfəvilər dövrünə aid 9 qəbir daşı var ki, onlardan biri hicri 1047-ci (miladi 1637) ilə bağlıdır.