Əbu Səid Əbul Xeyr təəssübkeşlikdən çəkinərək tarixdə qaldı

Əbu Səid Əbul Xeyrin tərcümeyi-halı

Əbu Səid Fəzlullah bin Əbul Xeyr Əhməd bin Məhəmməd bin İbrahim IV-V əsrlərin məşhur İran mistik və şairi Şeyx Əbu Səid Əbul Xeyr kimi tanınır. O, fars dili və ədəbiyyatının görkəmli mistiklərindəndir. Əbu Səid Əbul Xeyr mistik fikirlərini şeir dili ilə və dördlük şəklində ifadə etmişdir. Kvartet ənənəvi fars şeirinin dörd misralı formalarından biridir və qafiyə ilk iki misrada və dördüncü misrada müşahidə olunur. Əbu Səid Əbul Xeyr fars ədəbiyyatında praktiki mistisizmin qabaqcıllarından hesab olunur.

Əbu Səid Əbul Xeyr hicri 375-ci ildə (miladi 985) “Abivard” və “Sərxlər” arasındakı “Mihnə” adlanan ərazidə anadan olmuşdur. Atasının mistikaya xüsusi marağı var idi və bu səbəbdən də mütəmadi olaraq mistik məclislərdə iştirak edirdi. Bu məclislərdə Əbu Səid Əbul Xeyr də atasını müşayiət edirdi. Əbu Səidin təsəvvüflə və Əbul Qasim Bişr Yasin, Əbul Fəzl Sərxsi, Loğman Sərxsi, Şeyx Əbul Abbas Kəsəb kimi bəzi sufi şeyxləri ilə ilk tanışlıqları bu şəkildə baş vermişdir. O, Əbu Bəkr Qəffal və Əbu Abdullah Xəzridən fiqh öyrənməyə davam etdi. Sərxəsə getdikdən sonra Amol və Tous Əbu Əli Tarsousi monastırında Neyşaburda qaldılar. Orada böyük zəhmətlə mürşid və ya şeyx məqamı qazana bildi.

 Əbu Səid 10 ildən çox Neyşaburda yaşayıb, sonra oğlu Əbu Tahir Səidlə Həcc ziyarətinə yola düşüb. Şahrudun Xərqanında Əbülhəsən Xərqani ilə görüşdü və Xərqani onu səmimi qarşıladı. Əbülhəsən Xərqani İranın məşhur mistiklərindən biridir. Əbu Səid son məclisini hicri 440-cı ilin 27 Rəcəb (miladi 1048) tarixində keçirdi və bu məclisdə oğlu Əbu Tahir Səidi canişin kimi təqdim etdi və onun dəfn mərasiminin necə keçiriləcəyi barədə ardıcıllarına göstəriş verdi. O, Neyşaburda vəfat etmiş və doğma şəhərində dəfn edilmişdir.

Qərəzdən çəkinmək

Əbu Səid Əbul Xeyr sağlığında tələbələrinə öz davranışı kimi təəssübkeşlikdən uzaq durmağı öyrədirdi. O, dinindən və dinindən asılı olmayaraq bütün insanlara hörmətlə yanaşmış, təsəvvüf və təsəvvüfün yaşanmalı, izahat və təsvir şəklində yer almamalı olduğuna inanırdı. Tədqiqatçıların dediyi kimi; Əbu Səid bilirdi ki, zülm, hökmranlıq və işgəncə əxlaqı tərbiyə etmək və saflaşdırmaq üçün doğru yol deyil, güc, qorxu və qüdrət insanları özünə tabe edə bilər, lakin kamil insan yarada bilməz. Onun fikrincə, hər hansı bir şəxs bunu edirsə və özünü yetişdirməkdən əl çəkirsə, deməli, o, absurd iş görüb. Dövrünün təfsir, hədis, fiqh və ədəbiyyat kimi rəsmi elmlərdə alim və məlumatlı olmasına baxmayaraq, heç vaxt kitab və ya risalə yazmamış və görünür, çağdaş Şeyxləri, dostları və övladları ilə etdiyi yazışmaları xatırlayırdı. .

Ümumilikdə Əbu Səid Əbul Xeyrin məqamı və fəzilətləri onun övladları tərəfindən “Tövhidin sirləri” və “Əbu Səidin məqamı və kəlamları” adlı iki kitabda toplanmışdır. Dördlüklər də ona aid edilir. Hicri 1334-cü ildə Səid Nəfisinin səyi və düzəlişi ilə “Əbu Səid Əbul Xeyrin Şeirli kəlamları” toplusu nəşr olundu ki, burada Əbu Səid Əbul Xeyrə aid edilən bütün dördlük və beytlər toplanmışdır. Əttar Neşaburi əsərlərində Əbu Səidin hekayətlərindən bəhs etmişdir. O, “Müsibətnamə”də 9, “Elahinamə”də beş, “Əl-Tayr məntiq”ində üç, “Əsrarnamə”də Əbu Səidin bir lətifəsini təşkil etmişdir.

Yadigar Təlimatlar

Əbu Səid Əbul Xeyr min ildən çox əvvəl yaşasa da, onun bir çox əxlaqi nəsihət və nəsihətləri hələ də öz təravətini, zərifliyini və dəyərini qoruyub saxlayır və həyatımızda bələdçi ola bilər. “Əsrar ət-tövhid” kitabında qeyd olunduğu kimi, müdrik insanın tərifini belə ifadə etmişdir: “Ağıllı o kəsdir ki, vəzifəsi olduğu zaman bütün səsləri toplayıb onlara hikmətlə baxmasın ki, nəyi seçsin. haqlıdır və başqalarını rədd edir. buraxın) Əgər kimsə torpaqda bir dinar itirsəydi, ağıllı olsaydı, ətrafdakı bütün çirkləri yığar və dinar çıxana qədər dar bir ələkdən keçirərdi.