Yəlda gecəsi / Çilə gecəsi

Bütün ilin ən uzun gecəsi olan payızın son gecəsi ilə qışın ilk gecəsinin adıdır və o vaxtdan sonar gecələr qısa, gündüzlər uzun olur.

Bu gecə İzadmehr və ya Mitranın ad günü gecəsi və Mehr simvolu olan günəşin yenidən doğulması kimi bilirlər. Əbu Reyhan Biruni, Yəlda - qışın başlanğıcı gecəsini “böyük bayram” adlandırmışdır və Roma dinində “Məsihin doğulması bayramına” uyğun gəlir. Yalda gecəsi böyük qış gündönümünün başlandığı gecəyə təsadüf edir və insanlar qədim adət-ənənəyə görə bu gecəninin sonuna qədər, bəzən də səhərə qədər birlikdə “Mizədin” ətəyində otururlar. Məyzəd və ya Şəbçərə süfrəsi müxtəlif bölgələrdəki iranlılar tərəfindən öz yerləri üçün yay və payız yeməkləri və qəlyanaltılar, xüsusən də nar və qarpız, meyvə və qoz-fındıq yemək , Hafiz və şerini oxumaqla nağıl oxumaq, Şahnamə oxumaqla bəzədilmişdir. Bu gecə qaranlıq divining məğlub edilməsi və günəşin çıxması ilə bitir.