Ənzərud kəndi və sakinlərinin çobanlıq mərasimlərində təbiətə şükranlıq ifadəsidir.

Ənzərud kəndinin sakinləri hər il payızın ilk günündə çobanlıq mərasimində kənd təsərrüfatı məhsullarının və mal-qaranın bolluğu üçün şükranlıq edirlər.

Ənzərud kəndi və oradakı “Çoban mərasimi” (Sultan Dağı mərasimi)

Ənzərud kəndinin sakinləri hər il payızın ilk günündə keçirilən mərasimdə “Sultan Dağı” və ya “Çoban mərasimi” adlanan ənənəvi ayini icra edirlər. Bu mərasim tarixi əhəmiyyətinə görə 2011-ci ildə İranın qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilib.

Ənzərud kəndi haqqında məlumat

Ənzərud kəndi Şərqi Azərbaycan əyalətinin Əskü (İsku) bölgəsində yerləşən tarixi və turistik kəndlərdən biridir. Kəndin Əsküdən məsafəsi 18 km, Təbrizdən isə təxminən 50 km-dir və təxminən 1500 nəfər əhalisi var. Kənd dağlıq relyefə malik olduğundan evlər mərtəbəli şəkildə, yəni hər evin damı üstündə növbəti evin həyəti yerləşir.

Kənd sakinləri əsasən heyvandarlıq və əkinçiliklə məşğuldur, həmçinin xalça toxuculuğu kimi əl sənətləri də yayılıb. Kənddə bir neçə tarixi abidə mövcuddur: daş məscid və hamam, Qaladağı dağı zirvəsində yerləşən Sultan Üsəmə bin Fərğət türbəsi və bir neçə mineral bulaq.

Ənzərudun daş məscidi İranın ən böyük daş məscidi hesab edilir. Bəzi tarixçilər bu məscidin İslamdan əvvəlki dövrlərə aid olduğunu düşünürlər. Məscidin ümumi quruluşu İslamdan əvvəlki ibadət yerlərinə oxşarlıq təşkil edir və güman edilir ki, İslamın yayılması ilə onun funksiyası dəyişdirilib. Daş məscid yay aylarında sərin, qışda isə isti olur və uzun illər boyunca rütubət və eroziyadan qorunub, təmirə ehtiyac duymayıb. Bu məscid kəndin əsas sosial və dini mərasimlərinin keçirildiyi mərkəzlərdəndir.

Ənzərud həmçinin bol gül bağı ilə tanınır və bu bağlar Şərqi Azərbaycan əyalətində qızılgül suyu istehsalının əsas mərkəzlərindən birinə çevrilib. Buna görə hər il kənddə “Qızılgül festivalı” keçirilir.

Ənzərud, çoxlu bulaqları ilə bölgənin yaşıllıqlarından biridir. Ən önəmli bulaqlardan biri “Ağ Bulaq”dır. Bu bulağın təmiz suyu çox dadlıdır və böyrək daşlarının müalicəsində faydalı hesab edilir. Su torpaqdan fəvvarə kimi çıxır və təpədən aşağı axır. Ağ Bulağın ətrafındakı təbiət çox yaşıl və mal-qaranın otarılması üçün əlverişlidir.

Ənzərudun Çoban mərasimi

Payızın ilk günündə kənd sakinləri Sultan dağının zirvəsinə qalxaraq Üsəmə türbəsini ziyarət edirlər. Bu mərasimdə insanlar öz qurbanlarını təqdim edir və dua edirlər. Bu ayin, təbiətə, dağlara və kənd sakinlərinin həyatında onların roluna minnətdarlıq məqsədi daşıyır.

Yerli xalqın sözlərinə görə, Üsəmə bin Fərğət İslamın ilk dövrlərində dinin təbliğçisi kimi bu kəndə və ətraf bölgələrə səfər edib və yerli camaat arasında böyük hörmət qazanıb. Onun üçün dağın zirvəsində türbənin tikilməsi də bu hörmətin ifadəsidir.

Adətən, yay fəslinin son gününün günortasından etibarən ilk qruplar Sultan zirvəsinə doğru yola çıxır və türbəyə çatdıqdan sonra gecə qalmaq üçün yer hazırlayır, bir qoşma oxuyanla birlikdə matəm mərasimi keçirirlər. Türbədə bu mərasim üçün müvəqqəti yaşayış yerləri mövcuddur.

Səhər namazından sonra insanlar ziyarətgah yaxınlığında saxlanılan qoyun sürüsünü gözləyirlər. Qoyunlar qərb istiqamətindən türbəyə doğru hərəkət edir, insanlar isə yolun hər iki tərəfində dayanaraq sürünü izləyirlər. Qoyunlar türbənin ətrafında dolanır və qərb tərəfində ayrılırlar. Bu vaxt çoban sürünün qabağında gedərək onu idarə edir və insanlar çobana minnətdarlıq əlaməti olaraq “Maşallah” deyirlər.