Cuşin Kəndi, Misilsiz Mənzərəyə Malik Tarixi Kənd

Cuşin Kəndi, Misilsiz Mənzərəyə Malik Tarixi Kənd

Cuşin Vərziqanın ən qədim kəndlərindən biri hesab olunur və orada Eramızdan əvvəlki minilliklərdə insan məskənlərinin mövcud olduğuna dair sübutlar aşkar edilmişdir.

Cuşin kəndi Təbriz şəhərindən 100 km məsafədə, Vərziqan şəhristanının Xarvana bölgəsində yerləşir. Bu şəhristanın əhalisinin əksəriyyəti kəndlərdə yaşayır. Vərziqanın dağlıq coğrafiyasına görə, yazları mülayim, lakin qışları çox soyuqdur.

Cuşin kəndi xoş təbiəti və iqlimindən əlavə, misilsiz tarixi abidələrə malikdir ki, onları ziyarət etmək turistlər üçün xoş bir səyahətə səbəb ola bilər. Bu kənd, Cuşinlə yanaşı daha səkkiz kəndin də daxil olduğu eyni adlı kənd rayonunun mərkəzidir. Bu kəndin sakinləri əkinçilik və maldarlıqla yanaşı, arıçılıqla da məşğul olurlar. Cuşin bölgənin ən qədim kəndlərindən biridir və qazıntılar nəticəsində əldə edilən tapıntılara əsasən, orada insan məskənlərinin yaşı ehtimal ki, üç min ildən çoxdur.

Cuşin Qalası

Sıldırım və daşlı bir dağın üzərində, bəzi mütəxəssislərin fikrincə Babək Xürrəmdinə aid olan tarixi bir qala yerləşir. Babək Xürrəmdin IX əsrdə (Hicri II və III əsrlər) Abbasilər sülaləsinə qarşı çıxan iranlıların lideri idi. Bu qala Vərziqandan 26 km, Cuşin kəndindən isə altı km məsafədə, Dizmar adlı tarixi bir ərazidə yerləşir. Qalanın dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 1800 metrdir və yüksək ərazidə yerləşməsi ona ətraf bölgələrə çox yaxşı nəzarət etmək imkanı vermişdir. Qalaya gedən yol çox çətindir. Əslində, qalanın üç tərəfinin kəskin yamaclı olması ora girişin yalnız bir yolla mümkün olmasına səbəb olmuşdur, o da iki nəfərin eyni vaxtda çətinliklə keçə biləcəyi dar bir yoldur. Keçmişdə məhz bu xüsusiyyət qalaya yüksək təhlükəsizlik bəxş edirdi və onu keçilməz bir qalaya çevirirdi. Deyilənə görə, İslamın İrana gəlişi zamanı (VII əsr Miladi) bölgə sakinləri bu qalada gizlənərək müsəlmanlara qarşı müqavimət göstərmişlər, elə ki, müsəlman qoşunları hərbi üsullarla qalaya sızmamış və nəhayət, hiylələrdən istifadə edərək onu fəth etmişlər.

Bu zirvənin aşağısında, Cuşin Qalasının yüksəklikləri ilə Pir Səqa dağları arasında bir dərə yerləşir. Bu dərə keçmişdə ticarət karvanlarının keçid yeri olmuş və buna görə də quldurlar Cuşin Qalasının yüksəkliklərində karvanları pusquya salırdılar.

Qalanın quruluşu xeyli dərəcədə dağılsa da, daş və əhəng-gips məhlulu ilə tikilmiş otaqların qalıqları hələ də seçilir. Həmçinin, dağın yamacında su saxlamaq üçün hovuzlar yaradılmışdır. Qalanın girişində yonulmuş daş pilləkənlər var ki, hələ də köhnə formasını saxlamışdır. Qayaların üzərində isə bir neçə silindr şəkilli çuxur görünür ki, çox güman ki, məşəllərin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Cuşinin Qədim Gil Qabları

Cuşin Qalasında və onun ətrafındakı bölgələrdə aparılan qazıntılar nəticəsində 6500 il əvvələ aid ola biləcək gil qablar aşkar edilmişdir. Gil və tunc heykəlciklər, sümük bizlər və daş alətlər, Tunc dövründə istifadə olunan ocaqlar, dəmir nizə ucları və tuncdan müxtəlif asma bəzəklər Cuşində aparılan qazıntılar zamanı əldə edilmiş əşyalar hesab olunur.

Cuşin Seyid İbrahim Xəlil İmamzadəsi

Cuşin Qalasının aşağısında, şiələrin yeddinci imamı Musa Kazımın nəvələrindən birinə aid olan bir türbə yerləşir. Bu türbədəki məzarın daş kitabəsi olmasa da və onun nəsil ağacı haqqında məlumat olmasa da, yerli sakinlər orada dəfn olunan şəxsin İbrahim Xəlil olduğuna inanırlar.