Novruz jurnalı

Novruz jurnalı

Novruz jurnalı
Ad Novruz jurnalı
Ölkə İran
NövMilli
 Novruz səmənisi

Novruz səmənisi

Novruz səmənisi

Yeni ildə bərəkət əlaməti olaraq qablarda əkilib yaşıllaşaraq novruz süfrəsinə qoyulan buğda , mərci və ya digər taxıl və paxlalılar. Kimisi saxsı qablara küncüt əkməklə, kimisi də Xorlular kimi evin yeddi taxçasına taxıl əkməklə novruz səmənisini təmin edir.

Novruzda səməni adəti Cəmşidin şeytanları sıxışdırdıqdan sonra bitki və ağacların qurumuş torpağa qayıtması ilə əlaqələndirilir və deyirlər: Bu gündə hamı bir ovuc arpa bir qabda əkdilər. Bundan sonra bu ənənə sabit qalaraq və hər il Novruz bayramı ərəfəsində insanlar evlərində 7 qabda 7 növ taxıl əkərək və böyüməsi ilə yeni ildə hər bir bitkinin yaxşı və pis becərilməsi haqqında düşünəcəklər. Sasanilər dövründə, Novruza 25 gün qalmış sarayda 12 növ çiy gil sütuna yaşıl lobya əkilirdi. Göyərtilər fərvərdin altıncısında biçilib sarayda səpələnərdi və fərvərdin ayının 16-sı Mehr gününə qədər yığılmazdı. Hər bir bitkinin böyüməsi daha çox onun becərilməsi və istehsalının il ərzində daha yaxşı və bol olduğu bildirirdi. Bu gün səməni Novruzun on üçüncü gününə qədər saxlanılır və həmin gün axar suya atılır.

Səməni yəni il boyu bitmək və şadlıqdır .Səməni və onu suya atmaq adəti, Babil-Suriya ritualı olan Adonis yəni yaz bayramında bitki və çiçək əkmək və Adonisin cəsədi ilə bir göl və ya bulağa səkkiz gündən sonra bitki atmaq adəti ilə oxşardır.

Süfrələrin çoxunu ailələr hazırlayır. Ailənin anası bir neçə həftə əvvəl buğda, mərcimək, maş, və ya darı kimi bitkilərin toxumlarını qablarda isladıb, həyat və canlılıq xatırladan rəngarəng və təzə göyərtilərə çevirir.

Ad Novruz səmənisi
Ölkə İran
NövMilli
 Novruz süfrəsi

Novruz süfrəsi

Novruz süfrəsi

Novruz süfrəsi il təhvilindən əvvəl sərilən və üzərinə Novruzun hər cür yeməkləri və simvolik ayin əşyaları qoyulan iri parça dəsmaldır. Hər birinin adı “S” hərfi ilə başlayan yeddi növ yemək olduğuna görə adətən “Həftsin süfrəsi” adlandırılır.

Tarixi rəvayətlərə görə, Sasanilər dövründə bir kişi gümüş süfrəyə yeddi sünbül , buğda, arpa, lobya, küncüt və düyü, həmçinin qənd parçaları, dinar və dirhəmlər qoyub şahın məclisinə daxil olub.

Bu gün də iranlılar Novruz süfrəsini yeddi növ yeməklə bəzəyirlər ki, bunlardan ən çox yayılmışları qırmızı alma, iydə, səməni, sirkə, sumaq, sünbül, sarımsaqdır.

Novruz süfrəsində yeddi xörəkdən əlavə; güzgü, lalə, şam, Quran (müsəlmanlar), Avesta (zərdüştlər), su ilə dolu kasa - içinə bir neçə yaşıl yarpaq, şümşad və portağal ,  qırmızı balıq olan kasa; bir neçə boyalı qaynadılmış yumurta; qırmızı nar; çörək; gümüş sikkələr , buğda, arpa, mərcimək və ya göyərti və s. qoyurlar.

Novruz süfrəsində olanların hər biri simvolik məna məsələn, güzgü paklıq təzahürü , əbədi varlığın, bəxt və qismətin əksidir; Şam işıq və nura işarədir və qaranlığı aradan qaldırır; Yumurta yaradılış və məhsuldarlığı simvollaşdırır; Balıq və şümşad su və həyat mələyi Veneranı simvollaşdırır; Səməni böyümə və həyat əlamətidir; Nar bərəkət və bolluq rəmzidir; Çörək bərəkət və bolluğu simvollaşdırır, sarımsaq illüziyaları və zərərli ruhları aradan qaldırır. Novruz süfrəsində olan səmənini Fərvərdin ayının 13-də suya atırlar.

Əslində Novruz süfrəsi əslində iranlıların yeni ilin əvvəlində dünyadan köçənlərin ruhlarını da dəvət edib qurduqları mənəvi ziyafət süfrəsidir. Novruz süfrəsi ailə üzvləri ilə mərhumun ruhunu bir araya gətirməkdə, ailə üzvləri arasında məsafə dairəsini aradan qaldırmaqda çox mühüm vəzifə oynayır. İranlılar harada olurlarsa olsunlar, ilin sonuna qədər evlərinə qayıtmağa və ailə üzvləri ilə birlikdə Novruz süfrəsində iştirak etməyə çalışırlar.

 

Ad Novruz süfrəsi
Ölkə İran
NövMilli
Novruz

Novruz

Novruz

2016 cı ildə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində  7 ölkənin üzvlüyü və 5 ölkənin qoşulması ilə (ümumilikdə 12 ölkə) YUNESKo nun qeyri maddi irsi siyahısına salınmışdır. Novruz iranlıların ən böyük milli bayramıdır. Novruz bayramının yaranma və başlama vaxtı dəqiq məlum deyil , sənədlərə və dəlillərə görə bu bayramın tarixi eramızdan min illərlə əvvələ gedib çıxır. Keçmişdə Novruzun mövqeyi sabit deyildi və bu gün Novruz dediyimiz İran təqvimini hazırlamaq üçün Hakim Ömər Xəyyam da daxil olmaqla bir sıra İran münəccimlərini bir araya toplayan padşah I Məlik şahın göstərişi ilə bağlıdır. Dəqiq hesablamalar apararaq Novruzun mövqeyi Fərvərdinin 1-nə təyin olundu. Novruzun ən mühüm simvolu Həftsin süfrəsi; İranın müxtəlif bölgələrində ən mühüm ümumi adətlərdən biri və Novruzu qeyd edən bütün etnik qruplar arasında ortaq ayinlərdən biridir.

Ad Novruz
Ölkə İran
NövMilli

Mədəniyyət və İslami Əlaqələr Təşkilatı, Mədəniyyət və İslami İrşad Nazirliyinə bağlı olan İran təşkilatlarından biridir; və 1995-ci ildə yaradılmışdır.[Daha çox]

:

:

:

: